علامه عبدالحسین امینی
علامه عبدالحسین امینی (۱۳۲۰-۱۳۹۰ قمری)، نویسنده مشهور کتاب “الغدیر”، مجتهد و نسخه‌شناس شیعه بود. او تحصیلات خود را در حوزه علمیه نجف به پایان رساند. و از استادانی چون سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا محمدحسین نایینی، محمدحسین غروی اصفهانی و عبدالکریم حائری یزدی اجازه اجتهاد دریافت کرد.
آثار برجسته علامه امینی شامل موارد زیر است:
- الغدیر: مهم‌ترین اثر او که در چندین جلد به نگارش درآمده و به بررسی واقعه غدیر خم و ولایت حضرت علی (ع) می‌پردازد.
- شهداء الفضیلة: کتابی درباره شخصیت‌ها و علمای شهیدی که در راه اسلام و تشیع جان‌فشانی کرده‌اند.
- سیرَتُنا و سنَتُنا سیرةُ نبیِنا و سنتِه: کتابی که به بررسی سیره و سنت پیامبر اسلام (ص) می‌پردازد.
- تفسیر سوره حمد: تفسیر سورۀ حمد از قرآن کریم.
- أدبُ الزائرِ لِمَن يَمَّمَ الحائر: کتابی در شرح آداب زیارت امام حسین (ع).
او همچنین کتابخانه بزرگ امیرالمؤمنین (ع) را در نجف تأسیس کرد که تا سال ۱۳۹۶ شمسی دارای حدود ۴۲ هزار جلد کتاب بود.
اجتهاد در دنیای جدید
علامه عبدالحسین امینی معتقد بود که در دنیای جدید، اجتهاد از حیطه قدرت فردی خارج شده و نیازمند تشکیل هیئت فتوا است. او انتقادات زیادی به محافل و مجالس مذهبی داشت، چرا که بسیاری از گویندگان آن‌ها را به دلیل بی‌اطلاعی و ناآگاهی از احادیث و معارف دینی نقد می‌کرد. امینی بر این باور بود که زیارت ائمه و امامزادگان باید برخلاف وضع کنونی، بازده جدی پرورشی داشته باشد؛ به همین دلیل کتاب “کامل الزیارات” را چاپ کرد.
ویژگی‌های شخصیتی علامه امینی شامل عبادت بسیار، تقوا و زهد بود. او تا پایان عمر خانه شخصی در نجف نداشت و در خانه اجاره‌ای زندگی می‌کرد.
کتاب “حماسه غدیر” نوشته محمدرضا حکیمی و “ربع قرن مع العلامة الامینی (خاطرات)” تألیف حسین شاکری از جمله آثاری هستند که درباره علامه امینی نوشته شده‌اند.
زندگی‌نامه
عبدالحسین امینی، فرزند میرزا احمد امینی، در سال ۱۳۲۰ قمری در تبریز زاده شد. پدرش از علمای تبریز بود و جدّش «مولا نجفقلی» که به «امین الشرع» مشهور بود، سبب شد تا خانواده او به «امینی» معروف شوند. عبدالحسین پس از فراگرفتن قرآن و مقدمات علوم در مدارس تبریز، به تحصیل فقه و اصول پرداخت و در درس استادانی چون سید محمد مولانا (مؤلف مصباح السالکین)، سید مرتضی خسروشاهی و شیخ حسین (مؤلف هدایة الانام) حضور یافت.
علامه امینی در ۱۲ تیر ۱۳۴۹ شمسی (۲۸ ربیع‌الثانی ۱۳۹۰ قمری) درگذشت. گفته شده است که در لحظات پیش از مرگ، مناجات التائبین امام سجاد (ع) را خوانده است. پیکر او در روز شنبه ۱۳ تیر ۱۳۴۹ شمسی تشییع شد. علاوه بر تهران، در شهرهای بغداد، کاظمین، کربلا و نجف نیز تشییع گردید. پس از طواف دادن پیکر او بر گرد آستان مقدس علوی و به وصیت خودش، در حجره‌ای در کتابخانه امیرالمؤمنین که خود بنیان‌گذار آن بود، به خاک سپرده شد.
علامه امینی در وصیت‌نامه‌اش خواست که کسی را نایب او قرار دهند تا ده سال به کربلا برود و همچنین وصیت کرده بود که به مدت ده سال، مجلس عزا در روزهای شهادت حضرت فاطمه (س) برگزار کنند.
زندگی علمی
هجرت به نجف
علامه امینی در ۲۲ سالگی از تبریز به نجف مهاجرت کرد و در درس استادانی مانند سید محمد فیروزآبادی (درگذشته ۱۳۴۵ قمری) و سید ابوتراب خوانساری (درگذشته ۱۳۴۶ قمری) شرکت کرد.
اجازه اجتهاد و اجازه روایت
علامه امینی از سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا محمدحسین نایینی، محمدحسین غروی اصفهانی و شیخ عبدالکریم حائری یزدی اجازه اجتهاد دریافت کرد. با توجه به تاریخ درگذشت این مراجع (بین سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۴ قمری)، علامه امینی پیش از ۳۵ سالگی به درجه اجتهاد و روایت دست یافته بود. او سپس به تبریز بازگشت، اما پس از مدتی دوباره به نجف رفت.
