نمایندگی امام حسین(ع) در کوفه
هنگام خروج امام حسین(ع) از مدینه به سوی مکه، مسلم بن عقیل یکی از همراهان او بود. پس از دریافت نامه‌های کوفیان که امام حسین(ع) را به کوفه دعوت کرده بودند. امام تصمیم گرفت مسلم را به کوفه بفرستد تا اوضاع و شرایط آن شهر را بررسی کند. وظیفه مسلم این بود که صحت ادعای کوفیان مبنی بر کثرت پیروان امام (ع) را تأیید کرده و گزارش دقیقی به امام بدهد.
بر اساس برخی روایات، امام حسین(ع) علاوه بر مسلم بن عقیل، قیس بن مسهر صیداوی، عمارة بن عبد سلولی و عبدالرحمان بن عبدالله ارحبی را نیز برای یاری در این مأموریت به کوفه فرستاد.
آغاز حرکت و گرفتاری در راه
مسلم بن عقیل در ۱۵ رمضان سال ۶۰ قمری از مکه خارج شد و ابتدا به مدینه رفت. سپس با همراهی دو راهنما، به منظور مخفی نگه داشتن مسیرش، از بی‌راهه به سوی کوفه رهسپار شد. اما در بیابان راه را گم کردند و دچار بی‌آبی و تشنگی شدید شدند. در این حادثه، دو راهنما جان خود را از دست دادند، اما مسلم با تلاش فراوان نجات یافت و به یک آبادی رسید.
از آنجا، مسلم پیکی را نزد امام حسین(ع) فرستاد و ماجرای پیش‌آمده را به اطلاع ایشان رساند. مسلم با اشاره به اینکه این حادثه را به فال بد گرفته است، از امام حسین(ع) خواست که او را از ادامه مسیر منصرف کند. اما امام حسین(ع) با تأکید بر اهمیت مأموریت، به مسلم دستور داد که به راه خود ادامه دهد.
مسلم در کوفه
مسلم بن عقیل در روزهای آغازین شوال، سال ۶۰ قمری، به کوفه وارد شد و در خانه‌ی مختار بن ابی عبید ثقفی مستقر شد. برخی روایات نیز ادعا می‌کنند که او در خانه‌ی مسلم بن عوسجه اقامت داشت. او به عنوان نماینده‌ی امام حسین(ع)، نامه‌های امام را به شیعیان کوفه ارائه می‌داد. و این اقدام باعث افزایش حمایت و انگیزه شیعیان برای حضور در حمایت از امام حسین(ع) شد.
این توضیحات نشان می‌دهند که مسلم بن عقیل با حضور و فعالیت‌هایش در کوفه، نقش مهمی در انتشار پیام‌های امام حسین(ع) و تحریک افکار شیعیان داشت.
بیعت کوفیان با مسلم
مسلم بن عقیل، پس از ورود به شهر کوفه در تاریخ ۵ شوال، فوراً آغاز به گرفتن بیعت از سوی مردم برای امام حسین(ع) کرد. این بیعت شامل چندین شرط و مفهوم اساسی بود که نشان‌دهندهٔ تعهد افراد به حمایت از امام حسین(ع) برای مبارزه با ظلم و فساد بود. از جمله شروط بیعت می‌توان به دعوت به پیروی از کتاب الله و سنت پیامبر اسلام، اعلام جهاد در راه خدا علیه ظالمین، حمایت از مستضعفین و محرومین، تقسیم عادلانه بیت‌المال، صلح با کسانی که با امام صلح می‌کنند. و جنگ با کسانی که با او مخالفت می‌کنند، اشاره کرد.
تا پایان دورهٔ اقامت خود در کوفه، حدوداً ۱۲ هزار نفر به‌طور رسمی با مسلم بن عقیل به نمایندگی از امام حسین(ع) بیعت کردند. این تعداد بیعت کنندگان نشان می‌دهد که امیدواری و پشتیبانی مردم از امام حسین(ع) در کوفه بسیار بوده است. با این حال، تعداد بیعت کنندگان ممکن است بر اساس منابع مختلف گوناگون باشد. برخی منابع از تعداد ۱۸ هزار نفر و حتی بیشتر اشاره دارند، اما برخی تاریخ‌نگاران بر اساس شرایط و وقایع آن زمان، این تعداد را کمتر از این اعداد می‌دانند.
در تاریخ ۱۱ ذی‌القعده، مسلم بن عقیل نامه‌ای به امام حسین(ع) نوشت و از تعداد زیاد بیعت کنندگان به اطلاع او رساند. او امام حسین(ع) را به کوفه دعوت نمود و اظهار کرد که مردم کوفه آمادهٔ حمایت و همراهی با امام برای مبارزه با ظلم و نابرابری هستند.
این نامه نشان می‌دهد که مسلم بن عقیل به‌طور فعال به دنبال جمع‌آوری حمایت‌های لازم برای تقویت نیروهای امام حسین(ع) برای مقابله با رژیم فاسد اموی در کوفه بوده است.
ورود عبیدالله بن زیاد به کوفه
مسلم بن عقیل پس از ورود به شهر کوفه، به سرعت به جمع‌آوری بیعت‌هایی به نام امام حسین(ع) پرداخت. او ابتدا در خانهٔ مختار بن ابی عبید ثقفی و سپس در خانهٔ مسلم بن عوسجه اقامت داشت. شیعیان به این مکان‌ها می‌آمدند و مسلم بن عقیل نامهٔ امام حسین(ع) را برای آنها می‌خواند. و دربارهٔ وضعیت و آمادگی برای حمایت از امام حسین(ع) با آنها صحبت می‌کرد.
در روز ۱۱ ذی‌القعده، مسلم بن عقیل نامه‌ای به امام حسین(ع) نوشت و تعداد بیعت‌کنندگان را اطلاع‌رسانی کرد. او اعلام کرد که حامیان امام حسین(ع) آمادهٔ پشتیبانی و همراهی با او برای مقابله با فساد و ظلم در کوفه هستند.
تا پایان اقامت مسلم بن عقیل در کوفه، حدود ۱۲ هزار نفر به نمایندگی از امام حسین(ع) با او بیعت کردند. اما این تعداد ممکن است بر اساس منابع مختلف متغیر باشد. با این حال، این بیعت‌ها نشان می‌دهد که حمایت و پشتیبانی از امام حسین(ع) در کوفه بسیار قوی بوده است و مردم این شهر آمادگی خود را برای مبارزه با ظلم و نابرابری اعلام کرده بودند.
در اوایل ورودش به کوفه، مسلم بن عقیل از خانهٔ مختار خارج شد و به خانهٔ هانی بن عروه پناه برد. هانی بن عروه، با اختلاف نظرها و نگرانی‌های خود، مسلم را پذیرفت و از آن پس، شیعیان برای دیدار با مسلم به خانهٔ هانی می‌رفتند.
نقشه قتل عبیدالله بن زیاد
در منابع تاریخی، حکایتی وجود دارد که دربارهٔ نقشهٔ قتل عبیدالله بن زیاد توسط مسلم بن عقیل در خانهٔ هانی بن عروه در کوفه روایت شده است. بر اساس این گزارش، یک روز عبیدالله بن زیاد، که در آن زمان حاکم کوفه بوده است. برای عیادت شریک بن الاعور که یکی از دوستان و طرفداران امام علی (ع) بود، به خانهٔ هانی بن عروه رفته است. در این زمان، به پیشنهاد شریک، مسلم بن عقیل در جایی پنهان شده تا در صورت فراهم شدن فرصت، برای انجام عملیات قتل عبیدالله بن زیاد آماده باشد.
اما وقتی عبیدالله بن زیاد وارد خانه شد، مسلم بن عقیل از انجام این عمل امتناع کرد. دلیل اصلی امتناع او، نارضایتی هانی بن عروه از وقوع حادثه‌ای چنین در خانه‌اش بود و همچنین استدلال به حدیثی از پیامبر اسلام که از قتل به شکل غافلگیرانه منع فرموده‌اند.
این رویداد، در تفسیرهای مختلف و منابع تاریخی متفاوت، به طور متفاوتی تحلیل شده است. برخی از تاریخ‌نگاران این رویداد را به عنوان نمایندگی از پایبندی مسلم بن عقیل به اصول ایمانی و دینی او مورد توجه قرار داده‌اند، در حالی که دیدگاه‌های دیگر این واقعه را به عنوان یک موضوع خیالی یا بی‌معنا نمی‌پذیرند و اعتقاد دارند که این حادثه به صورت کامل یا قطعیت واقعیتی ندارد.
استناد به تحلیل‌های مختلف تاریخی، این مسئله همچنان مورد بحث و بررسی قرار دارد و نشان می‌دهد که نظرات و اخبار مرتبط با این واقعه هنوز هم مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرند.
